طلای سفید چیست و چه تفاوتی با نقره و پلاتین دارد؟

امروزه در صنعت طلا و جواهرسازی مدرن، استفاده از طلای سفید با استقبال بی نظیری رو به رو شده است. در صنعت طلا و جواهرسازی در کشورهای غربی، این فلز گرانبها گوی سبقت را سایر فلزات دیگر مانند طلای زرد و نقره ربوده است. نکته مهم این است که امروزه از انواع فلزات گرانبها برای ساخت انواع زیورآلات استفاده می‎شود که هر کدام طرفداران خاص خود را دارند. دستبند چرم طلا مردانه‎، دستبند طلا زنانه‎، دستبند مهره ای طلا، گردنبند طلا زنانه، انگشتر و… را می‎توان نام برد. زیورآلاتی که از نقره ساخته می‎شوند نیز بسیار زیبا و پرطرفدار هستند.

بسیاری از افراد این تفکر را دارند که طلای سفید با طلای زرد متفاوت است و هر کدام از معادن جداگانه‌ای استخراج می شوند. نکته دیگر اینکه فکر می‌کنند که طلا به رنگ سفید همان پلاتین است. البته تشخیص این فلزات گرانبها از یکدیگر مشکل است. در ادامه ویژگی ها، تفاوت ها و راه های تشخیص از یکدیگر را شرح می دهیم.

طلای سفید چیست؟

برخی افراد از میان زیورآلات زینتی، جواهرات طلای سفید را به طلای زرد ترجیح می‌دهند، به عبارتی رنگ زرد طلای زرد را نمی‌پسندند. عوامل دیگری نیز باعث شد انواع طلا با رنگ های سفید، زرد، قرمز و رزگلد روانه بازار شود.

تقریباً در سال 1912 میلادی طلای سفید ابداع شد و جواهرات زیبایی را از آن ساختند. جواهراتی که به سرعت در اروپا و آمریکا محبوبیت خود را به دست آورد. اما سوال اینجاست طلای سفید چیست؟ آیا از معادن جداگانه‌ای استخراج می‎شود؟ خیر، این تفکر اشتباه است. در واقع طلا به رنگ سفید از ترکیب شیمیایی طلای زرد با سایر فلزات (باعث سفید شدن طلای زرد می‎شوند) ساخته می‎شود. طلای زرد (Au) 75% کل طلای سفید را تشکیل می‎دهد. اسامی سایر فلزاتی که به طلای زرد افزوده می‎شوند عبارتند از: نقره (Ag)، منگنز (Mu)، پلاتین (Pl)، پالادیوم (Pd)، نیکل (Ni) و روی (Zn).

ناگفته نماند که چگالی طلا 19/32 است که از تمام فلزات سنگین تر می‎باشد. طلا به رنگ سفید دارای چند ترکیب متنوع است که از ترکیب طلای زرد با یک یا چند فلز دیگر تهیه می‎شود:

در تحقیقات پزشکی اثبات شده است که نیکل موجود در طلای سفید باعث ایجاد آلرژی پوستی در برخی افراد می‌شود. به همین جهت در اروپا و برخی برندها استفاده از نیکل ممنوع شده است. زمانی که انواع زیورآلات و جواهرات ساخته شد به وسیله فلز رودیوم (Rh) آبکاری می‎شوند. رودیوم فلزی کمیاب با مقاومت بالاست که درخشندگی و جلای آن چشم نواز است. دچار تغییر رنگ نخواهد داشت، در برابر مواد شیمیایی مقاوم است، عمر زیورآلات را افزایش می‌دهد و هیچگونه آلرژی در سطح پوست ایجاد نمی‎کند.

نقره چیست؟ (Silver)

فلز دیگری که از لحاظ ظاهر شباهت زیادی به طلای سفید دارد فلز «نقره» است. این فلز نیز همانند طلای زرد در تاریخ بشر برای ساخت انواع زیورآلات، ضرب سکه و… استفاده می‎شد. نقره با علامت اختصاری Ag در جدول شیمیایی شناخته می‎شود. رنگ آن سفید و درخشان است و در دسته فلزات گرانقیمت و کمیاب قرار دارد. این فلز را می‌توان به صورت خالص از طبیعت استخراج کرد. به علاوه در ترکیب سایر فلزات و معادن سنگ های معدنی وجود دارد که می‌توان آن را جدا کرد.

چگالی نقره (Ag) حدود 10/5 گرم است. این فلز بسیار مقاوم است، قابلیت پرداخت بالایی دارد. از آن برای ساخت انواع زیورآلات گلو و انواع زیورآلات گوش استفاده می‎شود. در ترکیب طلا از نقره استفاده می‎کنند، زیرا طلای خالص بسیار نرم است که نقره باعث مقاوم تر شدن آن می‎شود. در صنعت طلا و جواهرسازی یک بخش مهم به نام ساخت زیورآلات نقره وجود دارد. محبوبیت آنها بیشتر از انواع زیورآلات طلا نباشد کمتر هم نیست. انواع گردنبند، انگشتر، گوشواره و حتی پابند از جنس نقره را می‎توانید از پشت ویترین نقره فروشی ها مشاهده کنید. نقره مانند طلا در عیار‌های مختلف ساخته می‌شود:

پلاتین چیست؟ (Platinum)

فلز دیگری که در صنعت طلا و جواهرسازی کاربرد دارد «پلاتین» است. پلاتین با نماد شیمیایی pt در جدول تناوبی شناخته می‎شود. یکی دیگر از کمیاب ترین فلزات گرانقیمت جهان، فلز پلاتین است. نکته جالب این است که به صورت آزاد در طبیعت وجود دارد. پلاتین واژه ای اسپانیایی است که به معنای «نقره نقره» است. مقاومت بسیار بالا و واکنش پذیری بسیار کم، از ویژگی‌های آن است. پلاتین در برابر خوردگی، اکسید شدن و لکه گیری مقاوم است. به همین دلیل در ساخت انواع زیورآلات گرانبها استفاده می‌شود. در مقابل سایش و خراش، مقاوم ترین فلز است.

خانواده پلاتین شامل پالادیوم، رودیوم، روتنیم، اسمیم و ایریدیم می‎باشد. از رودیوم برای آبکاری طلای سفید استفاده می‎شود، اما از پالادیوم در ترکیب با طلای زرد، برای ساخت طلای سفید استفاده می‎کنند.

تفاوت طلای سفید با نقره

تشخیص طلای سفید و نقره از روی ظاهر کمی سخت است. البته اگر به توصیه های زیر توجه کنید تشخیص آنها برای شما آسان می‎شود:

اولین توصیه این است که از طلافروشی و نقره فروشی های معتبر خرید کنید. زیرا طلاسازی ها و سازندگان زیورآلات نقره، بر روی مصنوعات خود، عیار فلز را درج می‎کنند. بالاترین عیار طلای سفید عدد k18 است اما در عیارهای k12 و k14 نیز ساخته می‎شود.
نقره در برابر خراش و سایش مقاومت کمتری نسبت به طلا به رنگ سفید دارد.
معمولاً فلز نقره خالص است اما طلای سفید از ترکیب چند فلز ساخته می‎شود.
رطوبت بر روی طلا به رنگ سفید اثر بسیار کمی می‌گذارد، اما در رابطه با نقره باعث زنگ زدن آن می‎شود. نقره بعد از تماس با سطح سرامیک، رد خاکستری برجا می‌گذارد، اما از طلای سفید هیچ اثری باقی نمی‎ماند.
رطوبت و لکه باعث کدر شدن سطح نقره می‎شود، اما طلای سفید در برابر لکه مقاومت بیشتری دارد و درخشندگی خود را از دست نمی‎دهد.
توجه به رنگ، یکی دیگر از تفاوت هاست. نقره، رنگ سفید و درخشان متمایل به خاکستری دارد. اگر طلای سفید با روکش رودیوم باشد سطح آن سفید براق است و درخشندگی دارد. بدون روکش، سفید مایل به زرد است.

تفاوت طلای سفید و پلاتین

در شرح تفاوت های طلای سفید و پلاتین، اولین نکته در رابطه با قیمت آنهاست. زیورآلاتی که از پلاتین ساخته می‎شوند قیمت بالایی نسبت طلا به رنگ سفید دارند. مقاومت بالایی در برابر خراش و ضربه دارد، یعنی نسبت به سایر فلزات زمانی که خراش داده شود نسبت بسیار کمتری از سطح آن جدا می‎شود. زیورآلات ساخته شده از پلاتین به مرور زمان ممکن است کمی شفافیت و درخشش خود را از دست بدهند. البته یک جواهرساز می‎تواند آنها را دوباره براق و شفاف کند.

زیورآلات ساخته شده از طلا به رنگ سفید دارای آبکاری و یک لایه نازک رودیوم است. به مرور ممکن است از بین رفته و باعث زرد شدن طلای سفید شود. از پلاتین بیشتر برای ساخت جواهراتی استفاده می‎شود که بخواهند از سنگ های گرانقیمت مانند الماس استفاده کنند. چگالی پلاتین از طلای به رنگ سفید بیشتر است. البته پلاتین در برابر واکنش های شیمیایی مقاومت بالاتری نسبت به سایر فلزات دارد.

طلای سفید یا طلای زرد؟

انتخاب جواهرات گرانبها بر اساس رنگ، کاملا شخصی است و به سلیقه شما مربوط می‌شود. بعضی خانم ها برای انتخاب زیورآلات ظریف. طلا به رنگ سفید را انتخاب می‎کنند. برای انتخاب جواهراتی با ظاهر تجملاتی تر نیز طلای زرد را بیشتر می‌پسندند.

نکته دیگر اینکه در دین اسلام (احادیث و روایات) ذکر شده است که طلای زرد برای مردان مضر است. از نظر علمی نیز اثبات شده است که بر ساختار مولکولی خون اثر منفی می‌گذارد. برخی افراد به غلط تصور می‌کنند که طلا به رنگ سفید این ویژگی را ندارد. در صورتی که 75% از طلای سفید را طلای زرد تشکیل می‌دهد. بنابراین حکم طلای سفید برای مرد همانند طلای زرد است و از نظر فقها استفاده از آن حرام می‎باشد. پوشیدن زیورآلات ساخته شده از پلاتین برای مردان مشکل شرعی و فقهی ندارد.

برخی افراد می‎پرسند که «طلای سفید گرونتره یا زرد؟». اگر هر دو طلا با عیار یکسان ساخته شده باشد تفاوت محسوس و چشمگیری بین قیمت آنها از لحاظ گرم و اجرت وجود ندارد. به عبارت دیگر قیمت آنها تقریباً برابر خواهد بود.