انواع جواهرات زینتی

انواع جواهرات یا گوهرسنگ‌ها جایگاهی چند هزار ساله در تاریخ تمدن بشریت دارند. امروزه سهم انواع جواهرات سنگی (سنگ های قیمتی) در تجارت بسیار پررنگ تر نسبت به گذشته است. در حال حاضر نیز دوره‌های دانشگاهی برای سنگ شناسی، تراش و کاربرد آنها در صنعت طلا و فلزات گرانبها به صورت علمی آموزش داده می‌شود.

قرار دادن سنگ‌های قیمتی بر روی انواع زیورآلات طلا به عنوان یک هنر فوق‌العاده ظریف و حساس شناخته می‌شود. دلایل مختلفی وجود دارند که باعث می شوند یک سنگ ارزشمند و قیمتی باشد. نادر و کمیاب بودن، درخشندگی، رنگ، شفافیت، پاکی، نوع تراش و شکل تراش بر روی قیمت سنگ‌ اثرگذار هستند. حتی کم رنگ شدن یک گزینه مانند پاکی، باعث افت شدید قیمت می‌شود.

یکی از کاربرد های گسترده سنگ های قیمتی زیباتر کردن انواع جواهرات زینتی برای خانم ها و آقایان است. انواع زیور آلات گلو، انواع زیورآلات گوش، انواع دستبند طلا زنانه، انواع حلقه و انگشتر را با نگین‎های تراش خورده درخشان زیبا و چشم نواز می‎کنند. همچنین انواع دستبند چرم طلا مردانه، انواع انگشترهای مردانه، دستبند مهره ای طلا و گردنبند طلا زنانه با نگین های خاص، زیباتر می‎شوند.

در ادامه انواع جواهرات قیمتی و گرانبها را معرفی می‌کنیم.

الماس (Diamond)، یکی از گرانبهاترین انواع جواهرات

قطعا یکی از زیباترین و محبوب‌ترین انواع جواهرات در بین تمام مردم دنیا «الماس» است. درخشندگی، انعکاس زیبای نور و شفافیت آن هر بیننده‌ای را مجذوب می‌کند. البته گران‌قیمت‌ترین سنگ (شیء) جهان نیز محسوب می‌شود. الماس سخت‌ترین سنگ جهان است، ساختار آن کربن است که هر اتم آن از چهار جهت و مرکز به یکدیگر متصل هستند. امروزه در برخی موزه ها از مشهورترین الماس های دنیا نگهداری می‎کنند. در حال حاضر از معادنی در روسیه، هندوستان، قاره‌ آفریقا و… الماس استخراج می‎کنند. الماس در اعماق زمین در فشار و درجه حرارت بسیار بالا ساخته می‌شود. توسط جابه‌جایی لایه‌های زمین به طرف سطح حرکت می‌کند.

در طیف های رنگی مختلفی مانند بی رنگ، زرد، آبی، سیاه، قرمز، قهوه‌ای و به ندرت سبز وجود دارد. جلای آن شیشه‌ای است. به تنهایی یا در کنار سایر سنگ های قیمتی برای زیباسازی انواع انگشتر، گوشواره، گردنبند و… استفاده می‌شود. «الماس آبی» گرا‌ترین سنگ شناخته شده جهان است.

سنگ زمرد (Emerald)

یکی از انواع جواهرات که رنگ فوق العاده زیبا و خیره کننده ای دارد «زمرد» است. زمرد از سیلیس، بریلیوم و آلومینیوم تشکیل شده است. از نظر درجه‌ سختی، رتبه‌ یازدهم را به خود اختصاص داده است. زمرد در لغت به معنای «سبز» است. تمدن‌های مختلف آن را دارای قدرت معنوی می‎دانستند.

هر چقدر ناخالصی، ترک‌ها و عناصر آلکالی بیشتر باشد درجه مات شدن زمرد بیشتر می‌شود. به همین دلیل درجه‌ شفافیت آن از شفاف تا مات کامل را شامل می‎شود. جلای آن نیز شیشه‌ای مانند است. رنگ سبز زمرد طیف متمایل به آبی و متمایل به زرد را شامل می‌شود. پدیده‌ چشم گربه و پدیده‌ استار (Stare) گران‌ترین نوع سنگ‌های زمرد هستند. همچنین «چرخ ارابه ای» یک نوع زمرد بسیار نادر و کمیاب است که در سال 1879 کشف شد. انواع زمرد مانند:

یاقوت (Ruby)، پادشاه سنگ های قیمتی

«یاقوت» پادشاه سنگ‌های قیمتی است و جزو سنگ‌های لوکس محسوب می‌شود. به تنهایی یا در کنار الماس، درخشندگی فوق‌العاده‌ای دارد، البته ارزش فراوانی دارد. یاقوت دارای رنگ بندی‌های مختلفی است که هر کدام نام مخصوصی دارند:

روبی یا یاقوت قرمز

عنصر اصلی روبی یا یاقوت قرمز کرومیوم است و رنگ سرخ اناری آن بالاترین قیمت را دارد. طیف رنگی آن از صورتی تا قرمز مایل به قهوه‌ای متغیر است. انواع آن عبارتند از: یاقوت برمه، یاقوت تایلند، یاقوت سرخ افغانستان، یاقوت قرمز ماداگاسکار.

یاقوت کبود (سفایر-Sapphire)

آبی آن گویی دریا را در خود محبوس کرده است. هرچقدر رنگ آبی آن پررنگ‌تر و شفاف‌تر باشد گران قیمت‌تر است. طیف رنگی آن از آبی تا خاکستری متغیر می‌باشد. ترکیب یاقوت کبود، تیتانیوم و آهن است.

یاقوت بنفش

طیف رنگی آن بنفش روشن تا تیره را شامل می‎شود و به معنای واقعی کمیاب است.

عقیق (Agate)، یکی از انواع جواهرات سنگی با تنوع بالا

یکی از انواع جواهرات محبوب در بین ایرانیان و اعراب «سنگ عقیق» است. عقیق جزو سنگ‌های کوارتز است، ترکیب آن شامل سیلیسیم، دی اکسید کربن همراه با برخی عناصر مانند آهن، نیکل و آلومینیوم است. این عناصر باعث ایجاد رنگ‌های مختلف می‌شوند، الته دارای رنگ بندی های فوق‌العاده‎ای هستند. انواع عقیق آن با توجه به نام معدن نامگذاری می‌شود:

عقیق سلیمانی: دارای رنگ بندی لایه لایه
عقیق یمنی: دارای رنگ سرخ، واقع در جنوب عربستان
عقیق خراسانی: دارای رنگ زرد و نارنجی، در خراسان، یمن و پاکستان
عقیق شجر: دارای رنگ ‌بندی سیاه، خاکستری تا سفید و رگه‌های بنفش
عقیق شرف الشمس: به رنگ نارنجی و زرد (پشت آن اذکاری را حکاکی می‎کنند)
عقیق دلربا: به رنگ نارنجی تا قهوه‌ای روشن (دانه‌های ریزی در عقیق قرار دارند که آن را زیباتر می‌کنند)

فیروزه (Turquoise)، شناخته شده با نام نیشابور

یکی از مشهورترین سنگ ها و جواهرات زینتی در ایران «فیروزه» است. معادن این سنگ ابتدا در ایران و سپس در مصر و سایر نقاط جهان نیز کشف شده است. مرغوب‌ترین نوع فیروزه در جهان متعلق به نیشابور است، زیرا رنگ بندی آن زیبایی و خلوص بالایی دارد. طیف رنگی آن از آبی تا سبز را شامل می‌شود. فیروزه از فسفات آبدار، مس و آلومینیوم تشکیل شده است. ساختار بلوری آن تری کلینیک می‌باشد. انواع فیروزه مانند:

سنگ یشم (Jade) یکی از انواع جواهرات سنگی بی قیمت

«سنگ یشم» سنگی مات با رنگ بندی متنوع و خواص درمانی بالاست که طرفداران بسیاری دارد. یکی دیگر از انواع جواهرات زینتی سنگ یشم است. در چین ضرب‌المثلی است که می‌گویند: «طلا گرانبهاست اما نمی‌توان روی یشم قیمت گذاشت». این سنگ در عرفان و طب شرقی به ویژه در چین جایگاه ویژه‌ای دارد. در نزد مسلمانان نیز بسیار محبوب و قیمتی است. ترکیب آن شامل سدیم سیلیکات آلومینیوم است. رنگ‌بندی یشم متنوع است اما درخشندگی آن کم و مات است. سنگ یشم به دو گروه دسته بندی می‌شود:

رنگ بندی آن طیف سبز، قرمز، بنفش و سیاه را شامل میشود. رنگ سفید آن بسیار ارزشمند و قیمتی است که به عنوان «یشم ختن» شناخته می‌شود. معدن آن در جنوب غرب چین است، البته در چین به آن دنبه‌ گوسفندی می‌گویند. به دلیل اینکه جلایی چربی مانند دارد. معمولا یشم را تراش داده و بر روی انواع فلزات گرانبها قرار می‌دهند. حتی آن را به صورت حلقه، مهره یا دستبند تراش می‌دهند.

مروارید (Pearl)، گرانبها از دل دریا

بله درست است! «مروارید» نیز جزو انواع جواهرات قیمتی محسوب می‌شود. طبیعت این شیء گرانبها را صیقل داده و درخشان می‌کند. مروارید توسط نرم تن دریایی به نام صدف ساخته می‌شود. مروارید در صدف‌های دو کفه‎ا‌ی آب‌های شور و شیرین تولید می‌شود. ساختار آن نوعی کربنات کلسیم و ماده‌‎ای عالی به نام کونچیولین می‌باشد.

رنگ بندی آن تنوع بی‌نظیری دارد و هر چقدر کمیاب‌تر، بزرگتر و براق‎تر باشد ارزش بیشتری دارد. طیف سفید تا شیری، مشکی، آبی تا سبز، صورتی تا بنفش، زرد تا طلایی و… را شامل می‌شود.

سنگ آمیتیست (Amethyst)، یکی دیگر از انواع جواهرات سنگی

سنگ‌ها هم می‌توانند به زیبایی رنگ‌ها بدرخشند و رنگ‌های منحصر به فرد داشته باشند. آمیتیست یک از انواع جواهرات سنگی با رنگ ارغوانی بسیار زیباست. از خانواده‌ کوارتز است و ساختار سیلیکاتی ماگمایی دارد. عناصری مانند آهن و منگنز باعث رنگ بندی آن می‌شوند. به شکل کریستال‌های شش وجهی در طبیعت یافت می‌شود. رنگ بندی آن از ارغوانی روشن تا بنفش روشن را شامل می‌شود. البته در بازار رنگ‌های سبز و قهوه‌ای آن نیز وجود دارد.

سنگ اوپال (Opal)

شاید عجیب باشد اما می‌توان رنگین کمانی از رنگ ها را در یکی از انواع جواهرات بسیار زیبا مشاهده کرد. این سنگ بی نظیر «سنگ اوپال » نام دارد. جزو سنگ‌های نیمه قیمتی است، زیرا ساختاری شکننده و آبدار دارد. گاهی سنگ اوپال با الماس برابری کنند، البته اگر ویژگی‌های گوهرشناسی را داشته باشند. سنگ آمورف از خانواده‌ کوارتز است که دارای عنصر دی‌اکسید سیلیسیم می باشد، در واقع نوعی عقیق محسوب می‌شود. رنگ بندی و انعکاس نور در آن بر روی قیمت تاثیر مثبت می‌گذارد.

معرفی سایر سنگ های قیمتی

انواع جواهرات طلا تزئین شده با سنگهای قیمتی بسیار لوکس و منحصر به فرد هستند. سنگهای قیمتی و گرانبها به موارد ذکر شده خلاصه نمی‌شوند، اما گرانبهاترین و محبوب‌ترین سنگها‌ در صنعت طلا و جواهرات هستند. انواع دیگر سنگ‌های قیمتی که هر کدام زیبایی خاصی دارند عبارتند از: